چرا به دنبال توضیح و توجیه اعمال خود به دیگران هستید؟

احتمالاً شما هم با این حس آشنا هستید: حس نیاز به توضیح و توجیه مداوم اعمال خود به دیگران. این عادت رایج، ریشه در کمبود عزت نفس دارد و می‌تواند تأثیرات منفی بر زندگی ما بگذارد.

چرا بیش از حد توضیح می‌دهیم؟

دلایل مختلفی می‌توانند در پس این رفتار نهفته باشند. برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• ترس از قضاوت: ما از اینکه دیگران در مورد ما چه فکری می‌کنند می‌ترسیم و به دنبال تأیید آن‌ها هستیم.
• کمبود اعتماد به نفس: ما به توانایی‌ها و ارزش‌های خود ایمان کافی نداریم و به دنبال اثبات آن‌ها به دیگران هستیم.
• نیاز به کنترل: ما می‌خواهیم تصویری که دیگران از ما دارند را کنترل کنیم و از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری کنیم.
• کمبود عزت نفس: ما احساس ارزشمندی کافی نمی‌کنیم و به دنبال جلب توجه و تأیید دیگران هستیم.

چگونه از این عادت رها شویم؟

رها شدن از عادت توضیح بیش از حد، نیازمند تلاش و تمرین است. در اینجا چند راهکار برای رسیدن به این هدف ارائه می‌شود:

• روی عزت نفس خود کار کنید: عزت نفس پایه و اساس اعتماد به نفس و خودباوری است. با تقویت عزت نفس خود، نیاز به تأیید و جلب توجه دیگران را کاهش می‌دهید.
• محدودیت‌هایی تعیین کنید: لازم نیست به هر سؤالی پاسخ دهید یا هر توضیحی را ارائه دهید. برای خودتان محدودیت‌هایی تعیین کنید و به آن‌ها پایبند باشید.
• به احساسات خود توجه کنید: قبل از اینکه شروع به توضیح دادن کنید، از خود بپرسید که چرا احساس می‌کنید نیاز به این کار دارید. آیا به دنبال تأیید هستید؟ آیا از قضاوت می‌ترسید؟
• تمرین قاطعیت: قاطعیت به شما کمک می‌کند تا نیازها و خواسته‌های خود را به طور شفاف و بدون احساس گناه بیان کنید.
• تمرین سکوت: گاهی اوقات، بهترین پاسخ سکوت است. اجازه دهید دیگران برداشت‌های خود را داشته باشند و نیاز به توضیح بیش از حد احساس نکنید.

به یاد داشته باشید:

• شما مسئول افکار و احساسات دیگران نیستید.
• شما لایق احترام هستید، صرف نظر از اینکه دیگران چه فکری می‌کنند.
• نیاز به توضیح و توجیه مداوم اعمال خود، نشانه ضعف نیست، اما می‌تواند به مرور زمان به عزت نفس شما آسیب برساند.

با رها شدن از عادت توضیح بیش از حد، می‌توانید به فردی قاطع‌تر، با اعتماد به نفس‌تر و با عزت نفس بالاتر تبدیل شوید. سفر به سوی عزت نفس آسان نیست، اما قطعاً ارزشمند است.