چرا خداوند در آیات قرآن گاهی به خود "من" میگوید و گاهی "ما"؟
خداوند متعال در هنگام بیان احکام و قوانین الهی از ضمیر "ما" استفاده می‌کند، اما زمانی که سخن از عبادت و پرستش به میان می‌آید، ضمیر "من" را به کار می‌برد. این تمایز ظاهری، سؤالاتی را در ذهن متبادر می‌کند: آیا این دوگانگی در ضمایر، به معنای دوگانگی در ذات الهی است؟ و شرک محسوب می‌شود؟
برای پاسخ به این پرسش، لازم است به آیات قرآن با دیدی عمیق‌تر بنگریم. در آیه 73 سوره انبیاء، می‌خوانیم: "و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند، و به ایشان انجام دادن کارهای نیک و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستنده ما بودند." در این آیه، خداوند از ضمیر "ما" استفاده می‌کند که نشان‌دهنده نظام و سیستمی است که خداوند برای هدایت و سعادت بشر وضع کرده است.
اما در آیه 92 همین سوره، لحن کلام تغییر می‌کند: "این است امت شما که امتی یگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستید." در این آیه، خداوند از ضمیر "من" استفاده می‌کند که بر یگانگی و وحدانیت ذات الهی تأکید دارد. این دوگانگی ظاهری در ضمایر، در واقع بیانگر دو بعد از وجود خداوند متعال است:
- بعد ربوبی: خداوند به عنوان خالق و مدبر هستی، نظام و سیستمی را برای اداره جهان و هدایت انسان‌ها وضع کرده است. این نظام که شامل قوانین، احکام و سنت‌های الهی می‌شود، با ضمیر "ما" در قرآن کریم بیان می‌شود.
- بعد الوهی: خداوند به عنوان معبود و پروردگار، شایسته یگانه پرستش و عبادت است. این بعد از وجود الهی که بر یگانگی و وحدانیت خداوند تأکید دارد، با ضمیر "من" در قرآن کریم بیان می‌شود.
بنابراین، استفاده از ضمایر "ما" و "من" در قرآن، نه تنها به معنای دوگانگی در ذات الهی نیست، بلکه بیانگر دو بعد از وجود خداوند متعال است: بعد ربوبی و بعد الوهی. درک این ظرافت‌های معنایی، به ما کمک می‌کند تا مفهوم توحید را عمیق‌تر درک کنیم و از شرک و انحراف از مسیر حق پرهیز نماییم.
Join the Conversation
